De laatste zorg

waxinelicht

De laatste zorg

De laatste zorg is voor nabestaanden het laatste contact met de overledene. En hoewel het heel emotioneel kan zijn, kan het geven van de laatste verzorging ook troostrijk zijn.

De laatste zorg is voor nabestaanden het laatste contact met de overledene. En hoewel het heel emotioneel kan zijn, kan het geven van de laatste verzorging ook troostrijk zijn. Daarnaast kan het ervaren worden als een betekenisvolle stap in het proces van afscheid nemen.

Dat neemt niet weg dat het spannend kan zijn en misschien ook wel eng. Door er met elkaar over te praten en je angst te bespreken ook met de verpleging of uitvaartondernemer, kun je daarin ook je eigen grens leggen.

Neem de tijd

De laatste verzorging hoeft niet direct na overlijden plaats te vinden. Neem vooral eerst de tijd met elkaar om bij het overlijden stil te staan. En overleg met elkaar en de uitvaartondernemer of andere ‘professional’ hoe de laatste verzorging gebeurt en bespreek wie wat wil doen. Naast de persoonlijke verzorging zijn er ook enkele medische zaken die voor de uitvaart geregeld moeten zijn, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van een eventuele pacemaker in geval van cremeren.

Zorg er dan ook voor dat er tijdens de laatste zorg een professional aanwezig is, zodat daar altijd op terug gevallen kan worden.

Door met elkaar de laatste verzorging te geven en de taken daarin te verdelen, ontstaat er een bijzondere ervaring. Aanwezigheid daarbij, ook zonder actief deel te nemen, maakt dat je deze bijzondere ervaring later met elkaar kunt delen.

Om rekening mee te houden

Na overlijden koelt het lichaam in de eerste 36 uur langzaam af en verstijft het. De verstijving neemt tot zo’n 72 uur na overlijden toe om daarna weer te verdwijnen. Voor de laatste verzorging is het wel zo prettig dat het lichaam nog soepel is.

Maar ook als lichaam niet zo soepel is, kan verzorging plaats vinden. Door de verstijfde lichaamsdelen op een bepaalde manier langzaam te bewegen. Dit kan vervelend zijn om te zien, ook al wordt het voorzichtig gedaan. In deze situatie kun je dit ook overlaten aan de aanwezige professional. Vraag altijd naar wat er gebeurt en waarom, dat voorkomt onnodige angst.

Omdat na overlijden de bloedcirculatie stopt, zakt het bloed langzaam naar het laagste punt. Op bed liggend is dat goed te zien op de rug, die dan donkerrood is gekleurd. Daar kun je van schrikken, maar het is een normaal verschijnsel.

Daar de meeste overledene ruggelings worden opgebaard, zakt het lichaam enigszins uit. Dat kan vooral gevolgen hebben voor vrouwen, vanwege de borsten. Overleg dan of het dragen van een bh noodzakelijk is.

Andere aandachtspunten zijn het verlies van urine en ontlasting. Door het gebruik van incontinentie materiaal hoeven lichaamsopeningen niet meer dichtgestopt te worden.

De verzorging van het lichaam

Meestal gebeurt de laatste verzorging op bed en bestaat uit het wassen en verschonen van het lichaam. Vervolgens wordt de overledene omgekleed, al dan niet voor opbaring, afhankelijk van de wensen en mogelijkheden.

Wassen is niet altijd nodig, want kan ’s morgens al door de thuiszorg/verpleging gedaan zijn.