Grafrechten en grafruiming

Grafrust

In Nederland geldt de wettelijke grafrust voor een periode van 10 jaar. Na deze periode mag er geruimd worden. Dat komt in de regel alleen voor bij algemene graven. Deze graven hebben vaak een huurtermijn van 10 jaar. De huurtermijn van particulieren graven varieert en kan steeds verlengd worden.

9. 1 Grafrechten, verlengen, grafrust en ruimen

Grafrechten komen voort uit het huren van een graf. Zolang het graf wordt gehuurd (doorgaans zo'n 20 jaar) is er sprake van 'uitsluitend recht' op dat graf. Ruimen van graven geschiedt op last van (=in opdracht van) de eigenaar van de begraafplaats, indien geen verlenging van het uitsluitend recht op een graf heeft plaatsgevonden.

Ruiming van een graf vindt pas plaats nadat 10 jaar zijn verstreken - de wettelijke grafrust- sinds de laatste bijzetting van de stoffelijke resten. De rechthebbende van het 'uitsluitend recht op een graf' kan deze opdracht (last) niet geven.

9. 2 Melden van ruiming

Met ingang van 2010 is de beheerder van een begraafplaats verplicht om de ruiming van een algemeen graf te melden. Tenminste 6 maanden en ten hoogste 12 maanden voor het verstrijken van de termijn van uitgifte. Dit moet schriftelijk gebeuren aan de rechthebbenden, waarvan het adres bekend is.

Dat betekent dat de rechthebbende er zelf verantwoordlijk voor is, dat de beheerder op de hoogte is van het juiste adres. Deze is namelijk niet verplicht actief op zoek te gaan naar het juiste adres, wanneer het bekende adres niet meer klopt.

9. 3 Herbegraven

De overblijfselen worden op een begraafplaats herbegraven of indien de rechthebbenden dat wensen in een crematorium verbrand. Voor deze crematie moet een verzoek worden gedaan door de rechthebbenden aan de houder van de begraafplaats.

Indien ruiming van een graf geschiedt na sluiting van een begraafplaats geldt dat ruiming pas mag gebeuren 10 jaar nadat de laatste begrafenis heeft plaats gevonden. Dit vanwege de wettelijke grafrust.

9. 4 Sluiting van een begraafplaats

Een begraafplaats kan gesloten worden omdat hij 'vol' is of als gevolg van wijziging van het bestemmingsplan. Tegen de sluiting van een begraafplaats kunnen rechthebbenden een beroep instellen bij Gedeputeerde Staten van de desbetreffende provincie. Indien sluiting uiteindelijk toch geschiedt kunnen de rechthebbenden de houder van de begraafplaats verzoeken om herbegraving c.q. crematie van de stoffelijke resten.

Ook kunnen zij bij een gemeentelijke begraafplaats om schadeloosstelling verzoeken indien nog plaats was in het graf. Deze schadeloosstelling is bij bijzondere begraafplaatsen op basis van de wet op de lijkbezorging niet wettelijk afdwingbaar.

Wel kunnen op een gesloten begraafplaats in een graf asbussen bijgeplaatst worden. Bij de ruiming van het graf kunnen deze asbussen namelijk vrij eenvoudig uit het graf worden gehaald en eventueel bijgeplaatst worden in een ander graf of alsnog worden verstrooid of bij iemand thuis worden geplaatst.